#priwreadbooks ATOMIC HABITS เพราะชีวิตดีได้กว่าที่เป็น
#Change+ James Clear เขียน ประพาฬรัตน์ ยงมานิตชัย แปล กนิษฐ์ พรหมเสน เรียบเรียง
นิสัยก็คือพฤติกรรมหรือกิจวัตรที่ทำอยู่เป็นประจำ และในบางครั้งก็แสดงออกมาโดยอัตโนมัติ
“นิสัยเล็กๆ แต่เสมอต้นเสมอปลาย” นำไปสู่ผลลัพธ์ที่คาดไม่ถึง
เราทุกคนล้วนเผชิญกับความท้าทายต่างๆ ในชีวิต ความเปลี่ยนแปลงที่ดูเหมือนเล็กน้อยและไม่สำคัญในตอนเริ่มแรก จะค่อยๆ กลายเป็นผลลัพธ์อันยิ่งใหญ่ถ้าคุณมุ่งมั่นตั้งใจทำสิ่งนั้นต่อเนื่องเป็นเวลาหลายปี
เราทุกคนต่างต้องรับมือกับปัญหามากมาย แต่ในระยะยาว คุณภาพชีวิตของเรามักจะขึ้นอยู่กับคุณลักษณะนิสัยของเราเอง และด้วยการมีนิสัยเดิมๆ คุณก็จะได้ผลลัพธ์
แบบเดิมๆ แต่ถ้าเราปรับเปลี่ยนนิสัยให้ดีขึ้นแล้ว ไม่ว่าอะไรก็สามารถเป็นไปได้ทั้งสิ้น
สาระสำคัญของหนังสือเล่มนี้คือ โมเดล 4 ขั้นตอนในการสร้างนิสัยที่ดี ได้แก่
- กฎข้อที่ 1 ปัจจัยกระตุ้น ทำให้เห็นชัดเจน
- กฎข้อที่ 2 ความปรารถนา ทำให้น่าดึงดูดใจ
- กฎข้อที่ 3 การตอบสนอง ทำให้เป็นเรื่องง่าย
- กฎข้อที่ 4 รางวัลที่ได้รับ ทำให้น่าพึงพอใจ
ความสำเร็จ เป็นผลิตผลของนิสัย ที่ทำเป็นกิจวัตร ไม่ใช่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงอะไรเพียงครั้งเดียวในชีวิต
การปรับปรุงให้ดีขึ้นเพียง 1 เปอร์เซ็นต์กลับไม่มีความสำคัญ หรือบางครั้งก็แทบจะไม่มีใครสังเกตเห็น แต่มันกลับมีคุณค่าเกินกว่าที่ใครจะนึกถึงโดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะยาว พัฒนาการเพียงเล็กน้อยในช่วงเวลาหนึ่งๆ สร้างความประหลาดใจได้อย่างเหลือเชื่อ
ถ้าคุณพัฒนาตัวเองวันละ 1 เปอร์เซ็นต์ทุกวันเป็นเวลา 1 ปี ผลที่ได้คือ คุณจะก้าวหน้าขึ้นกว่าเดิม 37 เท่า ในทางตรงกันข้าม ถ้าคุณทำพฤติกรรมแย่ลง 1 เปอร์เซ็นต์ทุกวัน นิสัยดีๆ ก็จะค่อยๆ หายไปจนไม่เหลือเลย
การสร้างความเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยเช่นนี้ย่อมไม่เห็นผลอย่างรวดเร็วทันตา เราจึงมักกลับไปมีพฤติกรรมเดิมๆ อีกจนได้ โชคไม่ดีที่การเปลี่ยนแปลงอย่างช้าๆ นี้ อาจทำให้นิสัยไม่ดีบางอย่างแทรกเข้ามาได้ง่ายดาย เมื่อเราทำนิสัยแย่ลงเพียง 1 เปอร์เซ็นต์ซ้ำๆ วันแล้ววันเล่า หาข้ออ้างบ่อยครั้งเข้า สิ่งเหล่านี้จะพอกพูนจนส่งผลลัพธ์อันเลวร้าย เมื่อสะสมความผิดพลาดหลายๆ ครั้งในที่สุดก็นำไปสู่ปัญหา
หากคุณพบว่า การสร้างนิสัยที่ดีและละเลิกนิสัยไม่ดีเป็นเรื่องยาก นั่นไม่ใช่เพราะคุณไร้ความสามารถ แต่เป็นเพราะคุณยังข้ามผ่านภาวะแห่งศักยภาพที่ซ่อนเร้นไปไม่ได้ ท้ายที่สุดเมื่อคุณสามารถก้าวผ่านภาวะแห่งศักยภาพที่ซ่อนเร้นไปได้แล้ว คนอื่นก็จะเรียกว่า “ความสำเร็จเพียงชั่วข้ามคืน” โลกภายนอกมองเห็นเพียงเหตุการณ์ที่ทำให้พวกเขารู้สึกทึ่งที่สุด มากกว่าจะมองเห็นขั้นตอนทั้งมวลที่กว่าจะทำให้เกิดผลเช่นนี้ มีแค่ตัวคุณเท่านั้นที่รู้ว่า มันเป็นสิ่งที่คุณเพียรทำมานานแล้ว ซึ่งดูเหมือนคุณไม่ได้พัฒนาอะไรขึ้นเลย แต่ ณ วันนี้กลับเกิดผลลัพธ์แบบก้าวกระโดดให้เห็นได้ทันทีทันใด
การสร้างนิสัยที่ดีก็เหมือนการเพาะพันธุ์ดอกไม้ที่เปราะบางละเอียดอ่อนไปทีละวันๆ
- หลายคนคิดว่าขาดแรงจูงใจ ทั้งที่จริงๆ แล้วพวกเขาขาดความชัดเจนต่างหากว่าจะทำที่ไหนและเมื่อไหร่ ซึ่งเป็นปัจจัยกระตุ้นพื้นฐานที่สุด ฉันจะทำ …….(นิสัย)……… ในเวลา ………… ณ ………….
- จงเชื่อมโยง 1 ปัจจัยกระตุ้น เข้ากับ 1 พฤติกรรมเท่านั้น
- หลังจากฉันทำ (พฤติกรรมนี้/เวลา) ฉันจะทำ (สิ่งที่ต้องทำ)
หลังจากฉันทำ (สิ่งที่ต้องทำ) ฉันจะทำ (สิ่งที่อยากทำ)
เช่น พอถึง 6pm ฉันจะไปวิ่งบนลู่วิ่ง 30 นาที หลังจากฉันวิ่งบนลู่วิ่ง 30 นาทีเสร็จ ฉันจะไปดู Netflix - การปรับสิ่งแวดล้อมเล็กๆ น้อยๆ สามารถนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่
- การสร้างนิสัยใหม่ในสิ่งแวดล้อมใหม่ ทำได้ง่ายกว่า
- สภาพแวดล้อมนั้นสามารถส่งผลถึงอนาคตคนเราได้มากกว่าที่คิด
- บทบาทของครอบครัวและเพื่อน มีผลต่อการหล่อหลอมนิสัยของคุณ
- คุณควรผูกสิ่งที่ดีๆ เอาไว้กับประสบการณ์ด้านบวก อาจจะเริ่มต้นง่ายๆ ด้วยการเปลี่ยนคำว่า “ต้อง” เป็น “มีโอกาส”
- ถ้าคุณต้องการสร้างนิสัยอะไรขึ้นมา สิ่งสำคัญคือการทำซ้ำ ไม่ใช่การทำอย่างสมบูรณ์แบบ วิธีหนึ่งที่จะทำให้เราทำซ้ำได้บ่อยๆ คือ ทำให้มันง่าย
- ยิ่งนิสัยใดๆ ใช้พลังงานน้อยเท่าไหร่ นิสัยนั้นๆ ก็ยิ่งมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นมากเท่านั้น
- ในการสร้างนิสัยใหม่ใดๆ ก็ตาม คุณควรใช้เวลาฝึกทำน้อยกว่าสองนาที โดยการนำนิสัยมาแบ่งออกเป็นขั้นๆ เรียงจากง่ายไปยาก โดยให้เราเริ่มลงมือทำจากขั้นที่ง่ายที่สุดให้ชินก่อน ค่อยขยับไปขั้นต่อไป เพราะเมื่อคุณเริ่มต้นทำแล้ว การทำต่อเนื่องก็จะเป็นเรื่องที่ง่ายมาก
- บางครั้งความสำเร็จก็ใช่ว่าจะมาจากการทำนิสัยดีๆ แต่อาจจะมาจากการทำให้นิสัยไม่ดีเกิดขึ้นได้ยากกว่าเคย
- กฎสูงสุดของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมคือ สิ่งใดที่ได้รับรางวัลในทันที จะถูกทำซ้ำ สิ่งใดที่ถูกลงโทษในทันที จะถูกหลีกเลี่ยง
- วิธีการติดตามผลของนิสัยเป็นวิธีง่ายๆ ที่ช่วยวัดว่าคุณทำพฤติกรรมนั้นต่อเนื่องหรือไม่ เช่น การกากบาทในช่องปฏิทิน และอย่าแหกกฎหยุดกลางคัน
- การรับรู้ว่าคนอื่นคอยสังเกตคุณอยู่ เป็นแรงจูงใจอย่างหนึ่งที่มีประสิทธิภาพ
- เคล็ดลับเพิ่มโอกาสสูงสุดสู่ความสำเร็จคือ การเลือกสนามแข่งขันที่เหมาะกับตัวเอง
- อุปสรรคที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของความสำเร็จไม่ใช่ความล้มเหลว แต่เป็นความเบื่อหน่าย
- การทำนิสัยได้อย่างอัตโนมัติ + การฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง = ความเชี่ยวชาญ