#priwreadbooks Made in Italy ปัญญา อิตาลี

#openbooks ภิญโญ ไตรสุริยธรรมา

Crisis ในภาษากรีกหมายถึง ทางเลือกและการตัดสินใจ นั่นหมายความว่าเมื่อเกิดวิกฤติเราจำเป็นต้องเลือกและตัดสินใจว่าจะเดินต่อไปอย่างไร การจะตัดสินใจได้อย่างถูกต้องนั้น เราจำเป็นต้องเข้าใจภาพใหญ่ของปัญหาและมองหาทางเลือกที่ดีที่สุดท่ามกลางทางเลือกที่หลากหลาย ประสบการณ์ชีวิตเท่านั้นที่จะบอกเราได้ในยามวิกฤตว่าอะไรคือทางเลือกที่ดีที่สุดเท่าที่มีอยู่ ณ ขณะนั้น

คำถามก็คือ ประสบการณ์ชีวิตของมนุษย์นั้นเกิดจากอะไรล่ะ

ส่วนใหญ่ให้คำตอบตรงกันว่า เกิดจากการเห็นโลกมามาก สนทนากับหลากหลายผู้คน และน้อมนำตนเข้าสู่การยอมรับความแตกต่าง ทั้งหมดนี้เริ่มต้นง่ายๆ ด้วยการเดินทาง

การเดินทางเป็นกระบวนการเปิดโลกทัศน์มนุษย์ที่รัดกุมที่สุด

เมื่อมนุษย์นำพาตัวเองออกไปสู่สิ่งแวดล้อมใหม่ที่ไม่คุ้นชิน วิธีเดียวที่จะดำเนินชีวิตต่อไปได้ก็คือ การปรับตัวตามเงื่อนไขใหม่ ซึ่งสถานที่ห่างไกลและผู้คนแปลกหน้าเป็นผู้กำหนด กฎ กติกา มารยาทหลายประการจำเป็นต้องถูกละทิ้ง อาหารการกิน อากาศ บ้านเมืองและผู้คน ล้วนไม่เหมือนเดิม มนุษย์จำเป็นต้องปรับตัวตามโลกที่เปลี่ยนไป นี่คือวิธีการเรียนรู้โลกใหม่ได้ดีที่สุด

นอกจากการเดินทางท่องโลกแล้ว ศิลปะสำคัญของการเดินทางประการหนึ่งคือ การหยุดพัก

การหยุดพักระหว่างทางช่วยให้เราผ่อนคลายและมีเวลาขบคิดเรื่องหลากหลายที่พบเห็น เพื่อกลั่นเป็นประสบการณ์ใหม่ ทำให้ชีวิตลื่นไหลเนิบช้า มีเวลาใคร่ครวญ เมื่อจดบันทึกลงไปในกระดาษผ่านการลากปากกา ปัญญาจะเกิดจากการเคลื่อนที่ของมือ ซึ่งสื่อมาถึงใจ ไม่ต่างจากงานศิลป์ของช่างซึ่งสร้างสรรค์หัตถกรรมทุกสาขา นี่คือปัญญาที่มนุษย์เรียนรู้มาตั้งแต่สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาการ

การแข็งขืนต่อกระแสโลก จึงนำมาซึ่งปัญหา

การตัดสินใจที่ล่าช้า มีราคาที่ต้องจ่าย

หัวใจสำคัญที่สุดของผู้นำคือ การรู้เท่าทันความเปลี่ยนแปลง ความท้าทายของผู้นำจึงอยู่ที่ว่า จะสร้างโอกาสใหม่จากความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นได้อย่างไร

ผู้ที่ไม่ละวางอดีต ยากจะก้าวเดินสู่อนาคต

การปิดกั้นปัญญา นำมาสู่ยุคมืด

การเปิดกว้าง สร้างสรรค์ ให้มนุษย์ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ นำมาสู่แสงสว่างของยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการ อันมีอิตาลีเป็นศูนย์กลาง ก่อนจะแพร่ขยายไปทั่วยุโรป

โดยในหนังสือบอกเล่าสามเมืองของอิตาลีในเชิงประวัติศาสตร์ที่น่าอ่านในหลายแง่มุม ทั้งประวัติเมือง ประวัติแบรนด์ต่างๆ รวมถึงมีการสัมภาษณ์ผู้คนที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนั้นๆ อีกด้วยคือ

Milan

เมืองด้านการศึกษา มีนักศึกษาต่างชาติ ต่างภาษาหลายแสนคนเป็นพลังงานสำคัญในการขับเคลื่อนความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมอันเป็นหัวใจสำคัญของธุรกิจสมัยใหม่ จึงไม่น่าแปลกใจที่มิลานจะกลายเป็นศูนย์กลางของการออกแบบโลกและมีงานมิลานดีไซน์วีค อันเป็นงานแสดงสินค้าเฟอร์นิเจอร์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก เมื่อเป็นเมืองศูนย์กลางแฟชั่น คนมิลานจึงมีมาตรฐานการแต่งตัวที่สูงกว่าเมืองอื่นๆในอิตาลี

Naples หรือ Napoli

เมืองที่เคยเป็นจุดถ่ายทอดอารยธรรมกรีกให้กับโรมัน หลังโรมันตะวันตกที่มีศูนย์กลางอยู่ที่กรุงโรมล่มสลาย ผ่านมาหลายยุคหลายสมัย ความรุ่งเรืองแห่งมหานครนี้ทำให้ที่นี่กลายเป็นที่หมายตาของมหาอำนาจในยุโรป เคยโดนหลายประเทศเข้ายึดครองก่อนจะเป็นเอกราชและรวมชาติในที่สุด เมื่อรวมชาติเงินจำนวนหลายล้านเหรียญทองจากเมืองนี้ถูกยกเข้าคลังหลวงของประเทศ ทำให้ความมั่งคั่งถอยลง ประกอบกับความเจริญรุ่งเรืองขึ้นของเมืองทางตอนเหนือ ทำให้เกิดการอพยพของประชากรขึ้นเหนือครั้งใหญ่ การเคลื่อนย้ายของคนและความมั่งคั่งทำให้ที่นี่เสื่อมทรามลงตามลำดับ คงมีน้อยคนนักที่รู้ว่าพิซซ่าและพาสตามีแหล่งกำเนิดที่นี่

ภายใต้แรงกดดันทางเศรษฐกิจและความยากลำบากในการดำเนินชีวิต ชาวเมืองใต้อย่างเนเปิลส์ยังคงสามารถสร้างภูมิปัญญาด้านอาหารจนกลายเป็นตำนานในระดับโลกได้ จึงมิใช่แต่ความหรูหราและร่ำรวยด้วยระบบนิเวศแห่งความคิดสร้างสรรค์เช่นมิลานเท่านั้น หากแต่ข้อจำกัดและความอดอยากก็สามารถผลิตภูมิปัญญาและความรู้ได้ดีไม่แพ้กัน

บทเรียนเหล่านี้สอนให้เราไม่ย่อท้อต่อโชคชะตา ไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ใด มนุษย์สามารถจินตนาการถึงชีวิตใหม่ที่ดีขึ้นกว่าเดิมได้เสมอ

มีบทย่อยเรื่องปอมเปอี เมืองที่โดนภูเขาไฟวิสุเวียสสาดลาวาร้อน จากเมืองที่เคยเป็นศูนย์กลางทางการค้าและสถานที่ตากอากาศสำคัญสมัยโรมัน เพียง 24 ชั่วโมงเท่านั้นก็ถูกกลบฝังภายใต้เถ้าถ่านพร้อมกับอีกหลายพันชีวิตที่ไม่อาจหลีกหลบได้ทัน

ไม่ว่าสูงส่งหรือต่ำศักดิ์เพียงใด ไม่ว่าจะยึดถืออุดมการณ์แบบไหน เมื่อภัยพิบัติและความตายมาเยือน เราทุกคนล้วนต้องพบจุดจบโดยเท่าเทียม

Florence หรือ Firenze

เมืองที่เต็มไปด้วยงาน craft ไม่ว่าจะเป็นงานซ่อมภาพเขียน งานตัดรองเท้าหนัง งานตัดสูท ร้านอาหาร ร้านซ่อมปกหนังสือ เป็นต้น ทุกอย่างล้วนเป็นงานหัตถศิลป์ภูมิปัญญาที่ศิลปินช่างฝีมือนับร้อยนับพันได้ร่วมกันรังสรรค์จนกลายเป็นมรดกตกทอดมาตั้งแต่ยุคเรเนซองส์จนถึงปัจจุบัน นี่คือรากฐานสำคัญอันเป็นหัวใจของยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการ

ถ้ามิลานเป็นแหล่งผลิตแบรนด์เนมใหญ่ Florence ก็กลายเป็นฐานที่มั่นของงานช่างชั้นสูง

ความเชื่อมั่นว่า มนุษย์เป็นศูนย์กลางและเราสามารถสร้างสรรค์สรรพสิ่งให้สวยงามได้ด้วยสองมือ เป็นปรัชญาที่เรียบง่ายในทางรูปธรรมและเป็นปรัชญาที่ลึกล้ำในทางนามธรรม

บรรพชนได้ใช้ความเชื่อมั่นอันเรียบง่ายนั้นเปลี่ยนแปลงโลกให้น่าอยู่ และนำเราเดินทางเข้าสู่ยุคแห่งแสงสว่างอันมี Florence เป็นศูนย์กลางและมีงานช่างเป็นหัวใจ และนี่คืออนาคตใหม่ของอิตาลีที่อยู่ใกล้แค่เอื้อม

เมื่อใดที่มนุษย์มีความเชื่อมั่นและเชื่อถือในตน แม้เพียงมือคน ก็เปลี่ยนโลกได้

อิตาลีมีชีวิตตามติดอยู่กับเราทุกที่ ในร้านอาหาร ร้านเสื้อผ้า โรง Opera กระทั่งในคาเฟ่เล็กๆ ที่มีอยู่ทุกย่านการค้า เป็นคาเฟ่ธรรมดาที่ผู้คนพากันมาจิบกาแฟสนทนาและเจรจาเรื่องชีวิต เมื่อทุกสถานที่มีชีวิต อิตาลีจึงคล้ายเนรมิตสรวงสวรรค์ขึ้นมาบนโลกมนุษย์ มนุษย์ทุกชั้นสามารถเข้าถึงความสุขได้โดยง่าย เพราะคนอิตาลีนั้นได้สร้างสวรรค์ขึ้นมาแล้วบนพื้นโลก

ปัญญาอิตาลีอยู่ในชีวิตและในลีลาดังเช่นปลาคู่ที่แหวกว่ายสายธาราอยู่ในแอ่งอารยธรรมแห่งนี้